Sụ thay đổi của tư tưởng nữ quyền 2025 làm phụ nữ đứng giữa lựa chọn giữa sự nghiệp và gia đình, giữa “girlboss” và “tradwife”, và đối mặt với những mâu thuẫn mới về vai trò, bình đẳng và tự do.

Năm 2025, nữ quyền không chỉ là một phong trào mà còn là câu hỏi về cách phụ nữ 2025 định hình vai trò của mình giữa những mâu thuẫn xã hội. Liệu có nên theo đuổi sự nghiệp rực rỡ hay chọn cuộc sống truyền thống? Bình đẳng giới đang tiến bộ hay bị kìm hãm bởi định kiến cũ?

Nữ quyền 2025: Sự im lặng và mâu thuẫn

Nên “lean in” hay “lean out”? Trở thành “girl boss” (nữ tổng tài) hay một tradwife (vợ truyền thống)? Tìm kiếm tự do hay thay quyền kiểm soát? Câu hỏi ấy tưởng chừng đơn giản, nhưng nó lại mở ra nhiều mâu thuẫn và đối thoại chưa từng sôi động đến thế.

Trong quá trình thực hiện bài viết này, tôi gửi câu hỏi “Bạn nghĩ gì về nữ quyền của ngày hôm nay?” đến 10 phụ nữ nổi bật ở Úc – từ nhà hoạt động, tác giả đến các bình luận viên xã hội. Bất ngờ thay, phần lớn đều im lặng.

Có lẽ, đó cũng là dấu hiệu của năm 2025: phụ nữ đang gánh quá nhiều việc, từ 720 email chưa đọc đến vô số màn “xiếc” cân bằng công việc – gia đình, và không còn đủ sức để lao vào một cuộc tranh luận khác.

Nữ quyền thập niên 2010: Hành trình bùng nổ

Mười năm trước, có lẽ câu trả lời sẽ dồn dập. Khi đó, nữ quyền là từ khóa trên mọi bờ môi.

Chimamanda Ngozi Adichie làm bùng nổ thế giới với TED Talk We Should All Be Feminists (Chúng ta đều nên là nữ quyền). Beyoncé đưa thông điệp ấy lên sân khấu VMAs trong màn trình diễn huyền thoại trước dòng chữ FEMINIST sáng rực. Christian Dior lần đầu bổ nhiệm một nữ giám đốc sáng tạo – Maria Grazia Chiuri – và tung ra áo phông với slogan “The Future is Female”. Trên mạng xã hội, #girlboss và “lean in” trở thành phương châm sống của thế hệ phụ nữ trẻ.

Nữ quyền lúc đó có thể bị thương mại hóa, bóng bẩy và nhiều khẩu hiệu, nhưng nó hiện diện khắp nơi – mạnh mẽ, thời thượng, và khiến ai cũng muốn là một phần của phong trào.

Sự thay đổi của tư tưởng nữ quyền năm 2025

Thế nhưng đến 2025, mọi thứ đổi khác. Văn hóa “lean in” bị thay thế bởi “lean out” vì dẫn đến kiệt sức nhiều hơn là thành công. “Girlboss” bị hủy bỏ vì giả tạo. Thay vào đó, phong trào tradwife nổi lên – phụ nữ tự nguyện quay về vai trò nội trợ truyền thống. Ở Texas, một sự kiện bảo thủ thậm chí còn phát pin với slogan: “Mùa yêu thích của tôi là mùa nữ quyền sụp đổ”.

Trong khi đó, quyền phá thai – một thành quả lịch sử lại bị đảo ngược. Phán quyết Roe v. Wade bị lật bỏ năm 2022 khiến 20 bang Mỹ cấm hoặc siết chặt phá thai và nhiều nước khác tìm cách làm theo.

Thực trạng bất bình đẳng giới: Số liệu đáng lo ngại

Một thập kỷ vận động rầm rộ, nhưng bất bình đẳng vẫn trơ lì. Ở Úc, phụ nữ kiếm ít hơn nam giới trung bình 28.425 AUD/năm, chỉ nắm 1/12 vị trí CEO trong các công ty ASX300, gánh phần lớn lao động chăm sóc không lương, có ít hơn 25% tiền hưu trí, và đối mặt với bạo lực giới ngày một tăng.

Trong khảo sát Ipsos, 43% người Úc (51% nam và 35% nữ) tin rằng “bình đẳng giới đã đủ”. Con số này năm 2019 chỉ là 31%. Sự mệt mỏi và phản kháng trước nữ quyền quay trở lại – như từng xảy ra nhiều lần trong lịch sử.

Khủng hoảng nam tính, vai trò mới của phụ nữ và nam giới

Đáng lo ngại, cuộc khủng hoảng nam tính cũng đang lan rộng. Tỷ lệ cô đơn và tự tử ở nam giới tăng, song thay vì tìm giải pháp, nhiều người lại đổ lỗi cho nữ quyền: Từ hẹn hò khó khăn, tỷ lệ sinh thấp đến mất lao động tay chân.

Câu hỏi đặt ra: vai trò mới của phụ nữ và nam giới trong gia đình và xã hội là gì? Các thế hệ millennial và Gen Z phụ nữ lớn lên với thông điệp “bạn có thể làm chủ thế giới”, nhưng nam giới lại không được trao hình mẫu tích cực về người cha nội trợ hay đàn ông đảm đang. Khoảng trống này dẫn đến nhiều ngã rẽ: một số phụ nữ từ chối làm mẹ, số khác lại chọn trở về làm “nội tướng” theo cách riêng.

Nữ quyền: Vẫn là hành trình tự do

Những tranh luận này có thể khiến nữ quyền bị xé lẻ thành những mảnh vụn. Nhưng như nhà văn Bell Hooks từng định nghĩa: “Nữ quyền là phong trào nhằm chấm dứt chủ nghĩa trọng nam khinh nữ, sự khai thác và áp bức giới tính”. Mục tiêu ấy chưa bao giờ thay đổi.

Và thực tế, tiến bộ vẫn đang diễn ra: tỷ Tệ phụ nữ trong quốc hội Úc tăng từ 9,5% (1995) lên 46% hiện nay; hơn 50% sinh viên tốt nghiệp là nữ; chính sách nghỉ thai sản và nghỉ vì bạo lực gia đình được luật hóa; thể thao nữ ghi nhận kỷ lục khán giả.

Chúng ta – phụ nữ – đã làm được điều đó. Và như nhà văn nữ quyền Anh Caitlin Moran từng nói: “Nữ quyền đẹp nhất khi nó giống như tự do. Khi nó cho phép phụ nữ thấy vui, thấy hy vọng, và thấy gắn kết đến mức có thể chia sẻ niềm hân hoan với cả người lạ trên chuyến tàu sáng thứ ba”.

Vậy, câu trả lời năm 2025 là gì? Có lẽ chỉ gói gọn trong sáu chữ: Chúng ta vẫn nên là nữ quyền.

Nguyên tác: Kathryn Maddden - Marie Claire Australia

Chuyển thể và tái biên tập: MimiT