‘Die My Love’: Nghiên cứu hỗn loạn về phụ nữ sau sinh
Khi hai nhân vật của Die My Love (tựa Việt: Em sẽ khử anh) lao vào nhau, ta tưởng đang chuẩn bị xem một bộ phim tình cảm mùi mẫn. Đến cảnh tiếp theo khi nữ chính cầm dao đi giữa sân vườn, suy nghĩ đó lập tức bị dập tắt.
Bộ phim đánh dấu sự trở lại của Jennifer Lawrence không hề dễ xem. Không khí ngột ngạt và căng thẳng xuyên suốt dễ khiến khán giả cảm thấy chán nản, mất tập trung.
Một hình ảnh khác về phụ nữ sau sinh
Câu chuyện bắt đầu khi Grace (Jennifer Lawrence) theo người yêu Jackson (Robert Pattinson) chuyển đến vùng nông thôn để bắt đầu cuộc sống mới. Họ không kết hôn nhưng ở với nhau như vợ chồng trong một ngôi nhà cũ kỹ. Rất nhanh chóng sau đó, Grace có con và cả thế giới của cô dường như đảo lộn.
Văng vẳng trong đầu cô là tiếng chó sủa. Grace bồng con trên tay mà không cảm thấy bất kỳ sự gắn kết. Đổi lại là khuôn mặt chán chường, rệu rã và ánh mắt trống rỗng.

Cầm trịch dự án là Lynne Ramsay, nữ đạo diễn nổi tiếng với những tác phẩm sắc bén và khác biệt như We Need to Talk About Kevin (2011) hay You Were Never Really Here (2017). Bà mất tám năm để trở lại điện ảnh, thậm chí có thể lâu hơn nếu Jennifer Lawrence không kiên trì thuyết phục đạo diễn nhận dự án.
Không phải phim nào của Lynne Ramsay cũng dễ cảm và dễ hiểu. Khi Die My Love ra mắt tại LHP Cannes, bà phải lên tiếng đính chính về nội dung. Phần lớn nhà phê bình đều cho rằng phim nói về chứng loạn thần sau sinh, trong khi đạo diễn muốn tập trung vào những rạn nứt của mối quan hệ, nhất là sau khi phụ nữ có con.
Qua nhãn quan của Lynne Ramsay, hôn nhân đúng là nấm mồ của tình yêu. Grace nhận ra cảm xúc với Jackson dần phai nhạt, đời sống tình dục thay đổi. Cả hai cũng rơi vào bế tắc, không còn cảm hứng sáng tạo.
Đến nơi ở mới, Jackson hy vọng thu âm một album còn Grace mong muốn viết một cuốn tiểu thuyết để đời. Nhưng đứa bé ra đời và đặt dấu chấm hết cho tất cả. Thế giới quan của Grace như thu hẹp lại, chỉ gói gọn trong bốn bức tường. Ngôi nhà trở thành chiếc lồng, còn cô chẳng khác gì con thú hoang.
Chẳng phải ngẫu nhiên mà Lynne Ramsay chọn tỷ lệ 4:3 để kể lại câu chuyện của Grace. Các khung hình thể hiện rõ sự bí bách, tâm lý bị dồn nén của người mẹ trẻ. Trong nhiều cảnh quay, bà còn cố tình đặt nhân vật vào không gian ban đêm thiếu sáng. Ánh đèn lờ mờ, khung hình thì tối đen như mực càng khiến người xem khó theo dõi câu chuyện. Đạo diễn cũng làm mờ ranh giới giữa thực và ảo. Đôi lúc, ta không biết Grace đang tỉnh hay mơ.
Nhưng chính cảm giác đứt gãy, mất kết nối đó lại lại phần nào lột tả chính xác sự cô độc, lạc lõng mà Grace đang phải chịu đựng, nhất là khi bị cô lập trong chính mê cung tâm trí của mình, đắm chìm trong những ảo tưởng méo mó.
Màn trình diễn xuất thần của Jennifer Lawrence
Kịch bản Die My Love vốn được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Argentina Ariana Harwicz. Đó là cuốn đầu tiên của bà được dịch sang tiếng Anh và lập tức khiến đạo diễn Martin Scorsese choáng váng.
Một ngày mùa hè năm 2020, ông gửi tiểu thuyết đến công ty sản xuất Excellent Cadaver do Jennifer Lawrence điều hành, khẳng định rằng sẽ không ai đóng vai chính xuất sắc bằng cô.

Mất 5 năm để Jennifer Lawrence biến suy nghĩ của vị đạo diễn lão làng thành hiện thực. Và chắc hẳn cô đã không khiến ông phải thất vọng. Ngôi sao sinh năm 1990 mang đến một màn hóa thân dữ dội và không khoan nhượng, đôi khi khiến ta phải sởn da gà.
Trước đó, Jennifer Lawrence từng diễn nhiều nhân vật có màu sắc điên loạn, nổi bật có góa phụ trong Silver Linings Playbook (2012) và hiện thân của Mẹ Trái Đất trong mother! (2017). Thậm chí, vai diễn đầu tay trong Silver Linings Playbook từng giúp cô vượt mặt nhiều đàn chị để giành tượng Oscar Nữ chính xuất sắc khi mới 22 tuổi.
Với Grace, ngôi sao tiếp tục nâng cấp trạng thái rối loạn tâm lý lên một tầm cao mới. Từ cái nhíu mày, đôi mắt thất thần đến khuôn mặt cuồng dại của nhân vật đều được Jennifer Lawrence lột tả trọn vẹn, giúp người xem cảm nhận rõ sự bào mòn về tinh thần của cô gái trẻ sau khi sinh con.

Bản thân Lawrence từng hai lần sảy thai và đang là mẹ của hai con nhỏ. Hẳn những trải nghiệm riêng tư và đầy thương tổn ấy đã giúp cô tiếp cận vai diễn với sự thấu cảm hiếm thấy. Trở thành Grace, nữ diễn viên vừa mong manh vừa dịu dàng ở những khoảnh khắc bên con. Thế nhưng, đôi khi cô cũng nguy hiểm đến mức đáng sợ, nhất là khi không thể kiểm soát được suy nghĩ lẫn hành động của mình.
Trong một vài cảnh quay, Jennifer Lawrence sẵn sàng lột trần bản thân về cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, để hòa làm một vào nhân vật. Nữ diễn viên biến cơ thể thành công cụ để truyền tải cảm xúc, đưa Grace hiện lên chân thực nhất trên màn ảnh.

Được nhận xét là một bộ phim mang nội dung dễ gây tranh cãi. Die My Love mô tả hình ảnh một phụ nữ, một người mẹ hoàn toàn khác với hình dung quen thuộc của xã hội. Và đạo diễn Lynne Ramsay cũng không đi tìm sự cảm thông từ phía người xem. Trái lại, bà vẽ nên một bức chân dung trần trụi, đôi lúc gây khó chịu nhưng đầy ám ảnh.
Ở cuối phim, Lynne Ramsay khép lại bằng một cảnh quay đậm tính siêu thực. Grace khỏa thân, bước đi lững thững vào khu rừng cháy, mặc cho Jackson gọi tên mình. Đó có lẽ là khoảnh khắc duy nhất trong phim cô được tự do, thoát khỏi những xiềng xích trói buộc tâm trí suốt thời gian dài.