Dựa trên nguyên tác Lý Triều Dị Truyện, Hoàng Tử Quỷ không phải là một bộ phim kinh dị thuần túy, hù dọa người xem bằng jump-scare hay những thước phim róc thịt, máu me. Thay vào đó, bộ phim là một nỗ lực đáng ghi nhận trong việc kiến tạo thế giới quỷ dị đậm màu bản sắc Việt, nơi sự rùng rợn thật sự đến từ bi kịch cá nhân, sự tha hóa và khao khát của những số phận bị gán nhãn.

Ngay từ những chi tiết gợi mở ở đầu bộ phim, một sự cảnh báo trước đã được bày ra cho người xem: Khi cội nguồn của một người được định sẵn là gian tà, liệu hướng thiện có phải là lối thoát dành cho họ hay không?

Bi kịch luẩn quẩn trong sự ruồng bỏ

Nếu chỉ nhìn qua hành động, Thân Đức (Anh Tú Atus) là một phản diện tàn độc, không thể dung thứ. Nhưng nếu nhìn vào động cơ, anh ta chính là bi kịch lớn nhất của bộ phim: Một vị hoàng tử không được công nhận và bị lợi dụng bởi chính thân sinh của mình. Mặc cho được sinh ra ở vị trí xã hội cao quý, nhưng chính sự ruồng bỏ được toan tính từ trước đã đẩy anh ta vào sự cô độc tột cùng khi được sinh ra trên cõi đời này.

Bi kịch của Thân Đức có thể ví như Hội chứng Peter Pan, một trạng thái tâm lý khi một người vĩnh viễn từ chối trưởng thành, né tránh các mối quan hệ sâu sắc và tìm kiếm niềm vui nhất thời. Sự vô tri này không sinh ra từ sự nuông chiều, mà là sự kiên định tuyệt đối trong mục đích sống của anh ta: hành động vì một lòng tin duy nhất, bám víu vào sợi dây liên kết cuối cùng với cội nguồn và khát khao được chấp nhận. Anh ta bất chấp tất cả để tuân theo tiếng nói của quỷ dữ, nhưng không phải vì tham vọng quyền lực, mà là vì trái tim non nớt này chỉ một lòng hướng về cha mẹ của mình, những người duy nhất đại diện cho khái niệm gia đình mà anh ta từng có. Và rồi, chính sự tan vỡ của lòng tin ấy từ lần này qua lần khác, càng khiến cho hành động trả thù và tìm kiếm quyền lực của anh ta càng trở nên tuyệt vọng và tàn bạo.

Xuyên suốt bộ phim, sự cự tuyệt triệt để của Thân Đức với cái thiện không đơn thuần là sự cố chấp của kẻ ác, mà ở tầng sâu trong tâm thức, đây là sự đầu hàng bi thảm trước định mệnh đã bị ô uế từ gốc rễ. Khi cội nguồn của anh ta đã được định sẵn là gian tà, việc hướng thiện lại đồng nghĩa với cô độc trở lại.

Trong cái nhìn của Thân Đức, cái ác chính là nhà, là nơi cuối cùng mà một cá nhân bị xã hội loài người vứt bỏ có thể nương tựa. Bi kịch ấy đã biến Hoàng Tử Quỷ thành một nhân vật phản diện vừa đáng sợ vừa đáng thương: càng tìm kiếm sự chấp nhận, anh ta càng phải bám lấy tà thuật, và càng bám lấy tà thuật, anh ta càng bị nhân loại ruồng bỏ.

Với sự trở lại lần này, diễn xuất của Anh Tú Atus được đánh giá cao vì đã thể hiện trọn vẹn sự phức tạp của một nhân vật hai mặt. Anh không chỉ là một lang y hiền lành, mà còn phải lột tả được ánh mắt sắc lạnh, nụ cười đay nghiến và nội tâm bị giày vò của kẻ bị số phận định đoạt sẵn. Việc nam diễn viên thể hiện được sự “đơn thuần” ngay cả trong bản chất tàn độc của nhân vật đã giúp Thân Đức trở thành một phản diện có sức nặng, khiến khán giả cũng phải tự hỏi: Tội ác này là do bản chất hay do hoàn cảnh tạo nên?

Mỗi một số phận đều là sự đánh đổi

Nếu Thân Đức đại diện cho bi kịch của người con bị ruồng bỏ và khát vọng “thuộc về” bị sai lệch, thì tuyến nhân vật xung quanh lại khắc họa những góc khuất khác nhau của mối quan hệ gia đình và trách nhiệm xã hội.

Lỗ Đạt: Người hùng bất toàn của làng Hủi

Lỗ Đạt (Lương Thế Thành) đại diện cho mẫu hình trách nhiệm xã hội nặng nề nhất. Ở vị trí trưởng làng, anh ta là người thực thi công lý và luật lệ lạnh lùng, là người bảo vệ cộng đồng trước những tai ương đổ dồn dập xuống làng Hủi.

Tuy nhiên, vị trí xã hội này liên tục bị mâu thuẫn và thách thức bởi thiên chức làm cha. Lỗ Đạt không thể thực hiện cả hai trách nhiệm một cách trọn vẹn. Anh ta liên tục phải đưa ra những quyết định mà trong đó, luôn có một thứ bị đánh đổi: Công lý phải nhường bước cho tình thân, hoặc ngược lại.

Cũng vì lẽ đó, sự đấu tranh thật sự của Lỗ Đạt không phải với quỷ dữ, mà là với sự bất khả kháng trong lựa chọn. Diễn xuất của Lương Thế Thành đã khắc họa thành công hình ảnh một trụ cột gai góc, phong sương để giữ làng, nhưng lại mềm yếu mỗi khi đối diện với con cái. Nhân vật này là biểu tượng cho bi kịch của sự đánh đổi, nơi trách nhiệm với cộng đồng luôn phải vật lộn với tình cảm riêng tư, khiến người hùng cũng trở nên bất toàn và dễ tổn thương.

Phan Cuồng: Cái nhìn tỉnh táo từ những mất mát sẵn có

Trong Hoàng Tử Quỷ, Phan Cuồng (Huỳnh Thanh Trực) có vị trí xã hội thấp nhất: gã kể chuyện rong, người ngoài cuộc, không bị ràng buộc bởi luật lệ làng Hủi hay cung đình. Vị trí này cho phép anh ta trở thành ngọn đài quan sát tỉnh táo nhất của toàn bộ cốt truyện.

Lý do sâu xa của sự tỉnh táo này là bởi Phan Cuồng cũng là một cá nhân đã nếm trải nỗi đau đánh mất tình thân. Chính sự khiếm khuyết ấy đã đẩy anh ta thoát ly khỏi những tham vọng tầm thường của người đời, dùng sự hài hước để tìm lại niềm vui dung dị giữa xã hội phong kiến u tối.

Neo mượn thân phận Du Hồn Giả mà cả hai bên thiện ác đều tìm kiếm, Phan Cuồng trở thành sợi dây lương tri được giăng nối xuyết suốt bộ phim. Anh ta hiểu rõ sự cô độc của Thân Đức, sự dằn vặt của Lỗ Đạt, và bi kịch của những số phận bị đứt gãy. Chính sự có mặt của anh ta, đại diện cho sự mất mát được hóa giải thành lòng trắc ẩn, đã ngăn không cho Hoàng Tử Quỷ trở thành một màn bi kịch tha hóa triệt để, giữ lại được tia hy vọng và sự suy ngẫm cho người xem.

Đào Trúc Anh: Vật tế của định kiến dưới vỏ bọc tâm linh

Đào Trúc Anh (Hoàng Linh Chi) đại diện cho nạn nhân của định kiến xã hội và khát vọng yêu thương bị bóp nghẹt khi mang mệnh sát phu của Bạch Hổ Nữ. Thay vì đào sâu vào số phận của nhân vật cô đồng ma mị, nhà làm phim lựa chọn trao cho cô vai trò “con mồi” có khả năng dẫn dụ quỷ dữ, giúp bộ phim duy trì màu sắc quỷ dị và tính nữ cần có.

Tuy nhiên, khi soi chiếu vào từng chi tiết được gieo rắt nhỏ giọt về nhân vật này, người ta sẽ không khỏi đồng cảm trước sự hy sinh và nỗ lực thoát khỏi gọng kìm yếu đuối của Đào Trúc Anh. Nét ma mị bên ngoài chỉ là vỏ bọc che đậy khát vọng hạnh phúc của một hồng nhan bạc mệnh. Việc cô là nhân vật được “trọng dụng” hơn là “người được sống” trong câu chuyện này, càng làm nổi bật tính bi kịch của những cá nhân bị gán nhãn và bị xã hội xem thường.

Kiến tạo thế giới quỷ dị mang bản sắc Việt

Hoàng Tử Quỷ không chỉ thành công ở hệ thống nhân vật, mà còn là một tác phẩm tham vọng và hoàn thiện về mặt kỹ thuật, đặc biệt là trong việc kiến tạo một thế giới cổ trang - kinh dị Việt Nam độc đáo. Sự dụng công này chính là tuyên ngôn về bản sắc của đạo diễn Trần Hữu Tấn và nhà sản xuất Hoàng Quân, tiếp nối tinh thần của các tác phẩm đi trước.

Đầu tiên là sự đầu tư trong bối cảnh và mỹ thuật, khi ê-kíp đã dựng mới toàn bộ làng Hủi giữa rừng nguyên sinh Đà Lạt. Việc tận dụng sương mù tự nhiên, ánh sáng xám xịt và các yếu tố địa hình đã tạo nên cảm giác ngộp thở, cô lập và rùng rợn chân thực. Sự tỉ mỉ của đoàn làm phim còn được thể hiện qua hơn 500 bộ cổ phục dựa trên tư liệu thời Lê Trung Hưng, cùng với đó là khai thác các yếu tố tín ngưỡng và phong tục dân gian Việt Nam (như nghi lễ cô đồng, đấu vật tế thần, mộ chum), tất cả góp phần tạo nên một tác phẩm kinh dị thị giác nhuốm màu tinh thần bản địa.

Trong khi đó, phần ánh sáng được tiết chế bằng các nguồn sáng từ đuốc và lửa tạo ra hiệu ứng đổ bóng sâu, gợi ra bầu không khí lạnh lẽo và tâm lý rợn người. Đặc biệt, phần thiết kế âm thanh là một điểm cộng khi sử dụng nhạc cụ dân tộc (đàn bầu, đàn nhị, trống chầu) kết hợp với âm thanh điện tử để tạo ra một bản giao hưởng u linh bi tráng, củng cố cảm giác huyền bí dân gian của thế lực siêu nhiên đang rình rập trong từng khung hình.

Một tác phẩm bất toàn có sức sống

Để chuyển thể một tiểu thuyết có dung lượng đồ sộ, Hoàng Tử Quỷ đã phải gọt giũa rất nhiều ở khâu xây dựng kịch bản, vì vậy cũng khó lòng tránh khỏi những điểm còn “sần sùi”, điển hình như nhịp phim thiếu bứt phá hoặc sự giải thích về tà thuật vẫn chưa thật sự chặt chẽ. Tuy nhiên, chính sự bất toàn nhưng đầy thiện chí này mới khiến bộ phim trở nên đáng suy ngẫm và bàn luận.

Mỗi một tác phẩm phim đều là nỗ lực dũng cảm và tâm huyết của những người muốn kiến tạo diện mạo mới cho điện ảnh trong nước. Bằng cách đưa bi kịch số phận và chiều sâu tâm lý vào một lớp vỏ cổ trang ma mị và đầy bản sắc, Hoàng Tử Quỷ vẫn là một bộ phim đáng xem với sức hút riêng biệt, mở ra viễn cảnh rõ nét hơn cho dòng phim cổ trang Việt Nam vẫn còn non trẻ ở hiện tại.