Du lịch xe đạp: Vui thú non sông trên từng vòng quay
Hà Nội một tối đầu thu, những dãy ghế ở Nội Bài kín người chờ đợi chuyến bay cuối ngày. Một phụ nữ lớn tuổi đứng đó, dáng gầy nhỏ, tóc ngắn uốn mềm, áo thun phối quần jeans và giày thể thao năng động, tấm khăn thổ cẩm vắt nhẹ ngang vai. Mắt cười lấp lánh, giọng nói rổn rảng, cô kể rằng vừa xuống núi, chuẩn bị trở về nhà sau chuyến đạp xe nối dài Lào Cai, Hà Giang đến Tuyên Quang.
Đạp xe ngang qua ‘mùa vàng’ hai dãy Tây - Đông
Trước đó vài ngày, cô Hân đáp chuyến bay từ TP HCM tới Hà Nội, theo đoàn ngồi ô tô tiến lên Bắc Hà, Lào Cai. Từ đây, những vòng bánh xe lăn đều qua những cung đường núi, từ Bắc Hà đi Suôi Thầu, đổ dốc về Cốc Pài, đạp tới Hoàng Su Phì, rồi Nậm Khòa, Nậm Hồng và dừng bước tại Lâm Bình. 5 ngày, 3 tỉnh và nhiều trạm dừng nhỏ lưu lại chuyến du lịch đạp xe thứ 14 đáng giá của Lãng Hân.
Cô Hân bảo nhà thơ Phạm Thiên Thư từng “để rơi” hai câu thật đẹp vào nhạc Phạm Duy thế này:
Rằng xưa có gã từ quan
Lên non tìm động hoa vàng ngủ say
Hơn 50 năm sau, người yêu thi ca, mê xê dịch như cô vì muốn chạy theo câu thơ ấy mà đạp xe lên non, tìm động hoa vàng của người nghệ sĩ. “Cái động trên non ấy đâu chỉ có hoa vàng. Sau những bụi hoa vàng, hoa tím, hoa ngũ sắc, còn mở ra một cõi thi vị bao la khác, ấy là động mây trời. Tràn ngập không gian là biển mây dày đặc. Lẩn khuất trong biển mây là nệm mây bồng bềnh, gối mây êm ái, khăn voan mây lả lơi bay. Ẩn hiện trong mây là bóng mờ đỉnh núi chập chùng, là bóng mờ những thảm ruộng bậc thang uốn lượn như khuông nhạc. Sau giấc ngủ trong bungalow trên đỉnh núi cao, mở mắt ra đã thấy mình đang trôi lạc giữa mây, khẽ hé cửa sổ là mây ùa vào, bước chân ra hành lang gỗ là hơi thở quyện cùng mây”, cô tâm tình.
Quãng đường chừng 200 km đạp xe ghé ngang thảo nguyên Suôi Thầu - nơi được mệnh danh Thụy Sĩ thu nhỏ, băng qua những thảm ruộng bậc thang lúa ngả chín nhẹ ở Hoàng Su Phì, hòa mình vào “Hạ Long trên cạn” của sông Gâm, tạt vào các bản làng người Dao, người Tày. Nhớ lại những phút giây thả mình trên những cung đường quanh núi thưa vắng xe qua lại như thế, Cô Lãng Hân gương mặt sáng bừng phấn khởi. Cô kể: “Cung đường quanh co đẹp vô chừng. Nhiều khi, trước mặt tôi không có ai, sau lưng tôi không có ai, tưởng như tất cả đồi núi là của mình”.
Với cô, tuyệt diệu hơn cả là buổi sớm mai trên đỉnh núi, cô tưởng như được ôm ấp dịu dàng bởi thứ “biển cả” của núi rừng hùng vĩ. Trên là biển mây trắng, dưới là biển lúa xanh, hướng đông là biển nắng vàng ấm áp. Và ở giữa là những con người bé nhỏ. “Khoảnh khắc đứng giữa biển mây, biển lúa, biển nắng, tôi nghĩ mình đã chạm vào được linh hồn của biển núi Hoàng Su Phì”, cô thủ thỉ.
Mặc dù lớn tuổi thứ hai trong đoàn đạp xe, Lãng Hân chẳng ngại đường núi hiểm trở, quãng đường xa xôi. Có những khi, hướng dẫn viên khuyên chờ xe đến đón bởi “đoạn dốc này chị Hân không đạp lên nổi đâu”, cô cũng đáp lại thủng thẳng mà hóm hỉnh: “Pin xe có thể sắp cạn, chứ pin người còn đầy ắp. Cho chị thử”. Hoặc giả, hôm trước ngồi ô tô đoạn đường bao nhiêu, hôm sau cô “bắt đền” bù lại đạp xe bấy nhiêu.
Lãng Hân bảo một khi đã lựa chọn hành trình này, không đạp xe cho thỏa, không ngắm cảnh cho đã, cô sẽ tiếc lắm. Thêm nữa, sự chăm sóc chu toàn của đoàn tổ chức làm bà an tâm tận hưởng thú vui của mình. Cô kể: “Ban tổ chức có ít nhất ba người đi theo, một người dẫn đoàn, một người đi sau cùng chốt đoàn, một người đi giữa giám sát. Thêm xe bán tải chở dụng cụ sửa xe và xe khách mang theo hành lý, đồ ăn nhẹ và nước uống. Ai mệt thì cả người cả xe cho hết lên đó”, cô nhớ tỉ mỉ.
Thế nhưng, Lãng Hân thú nhận có một đoạn đường khiến cô có phần nao núng. Bữa đó, đoàn đi tới một con dốc cao thật là cao, cô Hân một lần hiếm hoi phải “đầu hàng” giữa chừng. “Không phải tôi không đủ sức, chỉ là tôi sai kỹ thuật”, cô giải thích. Ngồi ô tô lên homestay, nhìn dốc cheo leo, đường đèo hẹp, cô Hân lo lắng, tự hỏi ô tô đi còn cực thế này, hôm sau liệu cô có đủ sức mà đạp xe xuống núi hay không. Nhưng nỗi canh cánh trong lòng cô sớm được xua tan như mưa mù gặp nắng ấm. Bởi giây phút đổ đèo trên yên xe đạp, thứ duy nhất cô tìm thấy là cảm giác khoan khoái tận cùng.
Ngắm gió mây trên yên xe đạp
Cuối năm 2021, sau triền miên tháng ngày đại dịch, lời rủ đi đạp xe của một người bạn như chiếc phao cứu sinh kéo Lãng Hân ra khỏi nỗi bức bí, đánh thức trong cô một đam mê mới mẻ. Niềm vui thú đạp xe du lịch đến với cô một cách ngẫu nhiên như thế. Mới đầu, cô chọn các chuyến trong ngày, loanh quanh thành phố hay những điểm đến không quá xa. Quen dần, cô bắt đầu dấn thân vào những cung đường dài vài ngày đêm.
Năm ngoái, vào những ngày tháng 3 tiết trời vắt ngang từ xuân sang hạ, Lãng Hân rong chơi trên miền đất di sản sông Hồng, xuyên qua mùa hoa gạo đỏ ngoại thành Hà Nội, bon bon trên những triền đê, cây cầu ở Bắc Ninh, ghé thăm các nhà thờ, ngôi chùa cổ kính của Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình. Hành trình 210 km bỏ quên bộn bề, đưa người phương Nam tìm về nơi chốn lưu giữ di sản ngàn năm văn vật của cư dân phía Bắc.

Tới những ngày sau cuối của năm, Lãng Hân lại lên xe hướng sang nước bạn Lào, nơi chứa đựng bao điều xa lạ kỳ thú. 250 km từ Vientiane đến Luang Prabang, cô chẳng mấy chốc phải lòng cái vẻ hiền hòa từ cảnh vật đến con người của “đất nước triệu voi”, rồi mỗi lần đi qua những đoạn đường lổn nhổn ổ gà, ổ voi, đá dăm lẫn đất đỏ lại tưởng như thời gian theo vòng bánh xe mà ngược chiều về những thập kỷ trước.
Trên những đoạn đường trường ở xứ lạ lẫn xứ mình, Lãng Hân gọi mình và từng chiếc e-bike cô thuê là đôi bạn đường thân thiết, gắn bó với nhau theo từng vòng xe - lúc quay đều thong thả, lúc hì hục leo dốc, lúc đổ dốc bon bon, lúc dằn xóc tưng bừng. Trong khi, có thể nhiều người đánh giá du lịch đạp xe nhiều vất vả, thậm chí là hành xác đối với phụ nữ, cô Hân lại cho rằng kiểu du lịch này thật vừa vặn với người ở tuổi cao niên. Ấy là bởi: “Cái nón bảo hiểm che hết tóc bạc. Kính kèm theo nón giấu đôi mắt hằn nếp nhăn. Còn cái khăn giúp mình che đi khuôn miệng không tô son. Không quần là áo lượt, son phấn diễm lệ, tóc tai bồng bềnh, outfit đạp xe phải gọn gàng, tiện dụng kiểu thể thao, phù hợp mưa nắng. Lãng Hân ‘cua rơ’ kín mít từ đầu đến chân, chút nhan sắc ‘còn thừa’ cũng chẳng thể khoe ra”.
Cái hay của những chuyến đi này là vừa đạp xe vừa ngắm cảnh, vừa “học” thêm về chữ nghĩa, văn hóa vùng miền, lại vừa chiêm nghiệm nhân sinh thi thú. Đi để thấy mình nhỏ bé giữa đất trời, nhưng cũng để trân quý cảm giác tự do giữa cuộc đời. Lãng Hân tâm niệm hành trình đạp xe được thiết kế theo nhiều cung bậc khác nhau, như muốn mô phỏng những thăng trầm trên đường đời là vậy.
Nối tiếp những cung đường hoa gạo nở đỏ đồng bằng Bắc bộ, bụi đường tung bay ở đất nước hàng xóm và mùa vàng lúa thơm non cao phía Bắc, Lãng Hân đang ấp ủ chuyến đạp xe dọc đường Trường Sơn lưu giữ dấu ấn lịch sử. Ham mê đạp xe là vậy, nhưng nếu được gọi là “người vẽ bản đồ trên yên xe đạp”, cô lại chối đây đẩy: “Tôi chỉ là dân tay ngang, đi chưa đủ nhiều, cái danh đó lớn quá với tôi. Trong đoàn đạp xe, tôi tự thấy mình lạc quẻ, vì xung quanh toàn tay cua rơ chuyên nghiệp, YouTuber du lịch kinh nghiệm đầy mình. Họ chọn loại xe ‘đạp bằng cơm’, còn mình tôi đạp e-bike nhẹ nhàng, nhàn hạ”.
Rong chơi cho thỏa kiếp nhân sinh
Trái lại, nếu được gọi là người thích rong chơi, cô lại thấy vừa lòng hợp ý. Mấy cái tên Lãng Hân, Du Hân, Dật Hân, Lãn Hân, e-Hân cô tự đặt cho mình ra đời từ những chuyến bôn ba như thế, tùy thuộc tâm thế, câu chuyện của cô ở mỗi chuyến đi. Cô Hân bắt đầu gắn mình với đam mê du lịch khi tuổi vừa 40. Trong những dịp công tác dài ngày Hà Nội, Đà Nẵng, Bali hay Bangkok khi ấy, cô thường đặt tour du lịch ngắn ngày vào cuối tuần để thỏa mãn mong cầu khám phá.
Từ nguyên tắc đi đâu cũng phải rủ thêm một người đồng hành, giờ thì cô quen với chuyện một mình xông pha như cơm bữa. Cô bảo không dễ tìm được người bạn cũng thích vi vu vô vi pha trộn một chút bụi bờ ba lô kiểu của cô. Bớt sở thích của mình để nương theo người ta hay nhìn người ta vì mình mà thay đổi thói quen cũng đều không thỏa.
Khởi hành một mình là thế nhưng xuyên suốt mỗi hành trình, Lãng Hân cởi mở và hào sảng gắn kết nhiều người bạn tứ xứ tụ về. Những ngày ở Sa Pa, cô kết thân với gia đình người H'Mông bản địa, cùng họ đi rừng, leo núi, băng suối, trồng cây rồi hái lá chàm, ngâm cốt chàm nhuộm vải. Những ngày cầm máy thực hành chụp ảnh xuyên Việt, cô “bị dụ” bởi nhóm nhiếp ảnh gia, lọ mọ 3-4h sáng thức giấc, đuổi bắt bình minh từ nơi duyên hải Ninh Thuận đến núi non Cao Bằng.
Sang tới thiên đường nơi hạ giới Maldives, Lãng Hân hội lại xiêu lòng bởi những cô cậu nhân viên phục vụ địa phương lanh lợi, nhiệt tình, dễ mến. Hay khi đi đến “nơi rất khác” Mông Cổ, cô cùng những người đồng hành từ xa lạ hóa thân quen khi cùng nhau trải nghiệm ở lều ger, ngồi xe kéo lướt mặt sông băng.
Đúng như cái tên cúng cơm của mình, cô Hân giữ niềm hân hoan, mở lòng cho đủ kiểu trải nghiệm lạ lẫm ở nơi đất khách quê người. Cô tâm sự: “Ngày xưa, thích cái gì tôi sẽ làm cái đó, và chỉ vui với điều mình thích. Giờ tôi khác rồi, bất kể cái gì đến với mình, tôi đều đón nhận và làm cho nó trở thành thứ mình thích”.
Đi đến đâu viết đến đấy, Lãng Hân lưu trữ những niềm hoan vui, câu chuyện chiêm nghiệm mà cô tích góp dọc đường qua từng bài viết như cuốn nhật ký hành trình du lịch. Những chuyến dài ngày, cô vừa đi vừa viết, viết vào lúc nghỉ ngơi dọc đường. Những chuyến vài ngày, về tới nơi cô mới từ tốn nhấm nháp dư vị ký ức rồi thong thả kể từng câu chuyện. Đến một ngày, nhận ra gia tài rong chơi của mình đủ đầy đặn, phong phú, cô nhờ Chat GPT hỗ trợ, rồi mày mò tự lập một website cá nhân như thư viện ghi chép về những vùng đất lưu giữ dấu chân hay vòng bánh xe của cô. Tuổi U65 hãy còn dồi dào năng lượng, cô Hân dệt tiếp giấc mộng rong chơi và trải nghiệm tháng ngày.