Trong Bugonia, đạo diễn Yorgos Lanthimosthử thách bản thân khi làm mới một câu chuyện cũ, đã từng ra đời cách đây hơn hai thập kỷ.

Bằng thứ ngôn ngữ điện ảnh kỳ lạ và có phần kỳ dị, quái kiệt điện ảnh Hy Lạp tiếp tục tạo ra một thế giới hỗn loạn với các nhân vật hành xử chẳng giống ai. Nhưng khi kết thúc, bộ phim để lại cho người xem rất nhiều suy ngẫm về xã hội hiện tại.

Vụ bắt cóc điên rồ

Ngay từ những cảnh đầu tiên, Bugonia đưa người xem theo chân hai người đàn ông. Teddy (Jesse Plemons) tin rằng Michelle (Emma Stone) là sinh vật ngoài hành tinh đội lốt người, đang âm mưu hủy diệt Trái Đất. Do đó, anh lên kế hoạch cùng em họ bắt cóc cô để giải cứu thế giới.

Teddy gần như không có bất kỳ liên hệ với Michelle. Những gì gã biết về cô đều đến từ truyền thông: Nữ CEO xinh đẹp và thành đạt của tập đoàn dược phẩm lớn, từng lên bìa các tạp chí lớn như một hình mẫu phụ nữ hiện đại.

Trọng tâm của 118 phút phim không phải vụ bắt cóc – vốn được thực hiện khá nhanh chóng, mà là những gì diễn ra sau đó: Teddy nhốt Michelle trong một căn hầm và tiến hành tra khảo cô như thể anh là cảnh sát… xuyên vũ trụ.

Thực chất, câu chuyện này đã từng được đưa lên màn ảnh rộng trước đó. Bugonia làm lại phim Hàn Save the Green Planet! (2003) do Jang Joon Hwan đạo diễn kiêm biên kịch. Dù không quá thành công về thương mại và ít người biết đến, nguyên tác cũng được đánh giá cao nhờ ý tưởng táo bạo, được xem là một trong những “cult classic” của điện ảnh xứ kim chi.

Kể lại câu chuyện cũ, biên kịch Will Tracy – nổi tiếng với The Menu (2022) - quyết định thay đổi và thêm thắt một số chi tiết. Dễ nhận ra nhất là giới tính hai nhân vật quan trọng đã được thay đổi. Đồng hành cùng kẻ bắt cóc là một người đàn ông, còn nạn nhân của hắn lại là một phụ nữ.

Sự khác biệt về giới tính khiến màn đối đáp giữa hai nhân vật chính trở nên sắc lạnh hơn. Như khi nữ CEO tỉnh dậy và tự hỏi vì sao đầu mình trọc lóc, Teddy trả lời hắn cạo đầu để ngăn cô liên lạc với đồng minh.

Michelle thì bình tĩnh giải thích, rằng cô tuân thủ chế độ ăn và liệu trình nghiêm ngặt nhưng tuyệt đối không phải người ngoài hành tinh.

Đoạn hội thoại ngớ ngẩn, dễ khiến người xem bật cười đó lại trở nên khác biệt qua lăng kính của Yorgos Lanthimos. Anh đã lọc bỏ hoặc giảm bớt những mảng miếng hài hước, có phần giễu nhại của nguyên tác Hàn Quốc, đổi lại bằng một giọng kể dửng dưng và đầy ám ảnh.

Âm nhạc khi dồn dập khi vang lên bất ngờ, thiết lập không khí đầy bất an. Góc máy rộng kết hợp ánh sáng, màu sắc khiến từng khung hình toát lên sự lãnh lẽo đến đáng sợ. Càng về cuối, bộ phim càng trở nên điên loạn đúng với thương hiệu Yorgos Lanthimos.

Emma Stone “lột xác”

Bugonia là phim điện ảnh thứ tư Emma Stone hợp tác cùng Yorgos Lanthimos, đúng bảy năm kể từ lần đầu trong The Favourite (2018). Không ngoa khi nói nhà làm phim Hy Lạp đã thực sự tìm được “nàng thơ” trong điện ảnh.

Diễn xuất biến hóa và linh hoạt của Emma Stone đã lột tả gần như trọn vẹn được sự điên loạn mà đạo diễn mong muốn. Nữ diễn viên hai lần thắng Oscar cũng chứng minh đẳng cấp bản thân khi thể hiện chuyển biến tâm lý của nhân vật một cách chân thực.

Thậm chí, Emma Stone đã không ngần ngại cạo đầu để hoàn thành vai diễn. Dường như cô muốn khẳng định mình có thể làm bất cứ điều gì với điện ảnh, miễn là cống hiến trọn vẹn cho vai diễn.

Ấn tượng không kém Stone là Jesse Plemons – từng hợp tác với Yorgos Lanthimos trong Kinds of Kindness (2024). Gương mặt khó thể nói là điển trai của anh lại rất phù hợp với thế giới méo mó và phi lý của nhà làm phim Hy Lạp. Bằng diễn xuất tinh tế, Jesse Plemons biến Teddy thành một nhân vật khó thể đồng cảm, thậm chí đáng ghét.

So với các tác phẩm trước trong sự nghiệp của Yorgos Lanthimos, Bugonia có ý tưởng khá đơn giản. Nhưng rất bất ngờ, đây lại là dự án đắt đỏ nhất ông từng thực hiện. Dễ nhận ra sự cầu kỳ của đạo diễn khi ở những cảnh đầu tiên, ông cho phép người xem bước vào cuộc sống thượng lưu của nữ CEO: Vừa tỉnh giấc, cô đã an nhiên dùng máy đắp mặt nạ ánh sáng giữa biệt thự sang trọng, đắt đỏ.

Hình ảnh đó hoàn toàn đối lập với phần lớn thời lượng còn lại của phim, khi Michelle là tù nhân trong căn hầm cũ kỹ, tăm tối của Teddy.

Song, bộ phim không đơn giản chỉ là làm nổi bật khoảng cách giàu - nghèo hay phê phán xã hội tư bản như nhiều tác phẩm gần đây. Yorgos Lanthimos biến đứa con tinh thần thành một câu chuyện lớp lang mà mỗi người xem có thể rút ra những tầng nghĩa khác nhau.

Như tên phim Bugonia cũng là một cách che đậy khéo léo thông điệp “cứu lấy hành tinh xanh” của nguyên tác. Nó gợi nhắc về một niềm tin Hy Lạp cổ xưa, cho rằng xác bò có thể sinh ra ong, sự sống có thể nảy nở từ cái chết.

Đáng tiếc Teddy đã không chọn góc nhìn tích cực này. Gã cho rằng thế giới đang bị thao túng và đổ lỗi cho người ngoài hành tinh, rằng họ phải chịu mọi trách nhiệm trước những sai lầm của con người. Với lăng kính đó, gã trở thành đứa trẻ ngây thơ khi tin mình có thể thành anh hùng cứu nhân độ thế.

Bugonia cũng gợi nhắc sự mong manh của kiếp người. Như cái cách Yorgos Lanthimos mở đầu câu chuyện bằng sự sống và khép lại, không phải một mà rất nhiều cái chết.